St. Agnetenweg 75 (3)                  F13498

Vanaf 1946 tot 1975 woonde Hent Broekman op deze boerderij die vroeger “de Putberg”heette. Hij kocht de boerderij van Bertus de smid die hier woonde met zijn zus Betje. Broer Jan had hier zijn smederij die hij later voortzette op nr.65. Bertus en Betje gingen in 1946 wonen in een tot woning verbouwde schuur achter de boerderij, Zwanenstraat 120. Hent Broekman verbouwde het woongedeelte van de boerderij, 5 augustus 1949 werd het pand door brand geheel verwoest. Mei 1950 werd het achterhuis opgebouwd en het woonhuis kwam en 1955 gereed. In 1962 ontstond er nog wat brandschade. Op 5 november 1975 vertrok de fam. Broekman naar Alverna. De boerderij is tegenwoordig wijkcentrum met de ingang aan de Zwanenstraat.

LOCATIE:

Boerderij de Putberg was gevestigd aan de St. Agnetenweg nr. 75 en werd later wijk-gebouw de Kampenaar met het adres Zwanenstraat nr. 1

ONTSTAAN VAN DE GEBOUWEN:

Het bouwjaar van de Putberg hebben we niet kunnen achterhalen, wellicht was de boerderij zo’n 100 jaar oud. Op 5 augustus 1949 werd ze door brand geheel verwoest. Sindsdien is de naam Putberg als zodanig niet meer gebruikt. In 1950 werd het boerderijgedeelte herbouwd en in 1955 kwam het nieuwe woonhuis gereed. In 1975 werd het gebouw in gebruik genomen door het toenmalige verenigingsleven en later als wijk-gebouw. De naam werd omstreeks het jaar 2000 veranderd in de Kampenaar.

BEWONING

Vóór 1946 woonde  op de Putberg Bertus en Jan de Smid (Derks) samen met hun zus Betje. Vanaf 1946 werd de boerderij bewoond door Hent Broekman en zijn vrouw Anna Jansen en hun 6 kinderen.

MIDDELEN VAN BESTAAN

Vóór 1946 was het een smederij, daarna een gemengd boeren bedrijf.

DE GEBOUWEN

De oorspronkelijke boerderij was een langgerekt gebouw met het woonhuis en de stallen in één lijn, voorzien van een rieten dak met onderaan zo’n 6 rijen dakpannen. Het woonhuis keek uit op de St. Agnetenweg. Oorspronkelijk was er een smederij gevestigd, beheerd door Jan Derks (Jan de Smid).

Hent Broekman kocht de boerderij in 1946 van de familie Derks en verbouwde het woongedeelte. Op 5 augustus 1949 brandde de boerderij tot de grond toe af. De ontreddering was enorm, mevrouw Broekman vluchtte met haar 3 kinderen van resp. 2 jaar, 1 jaar en 3 maanden naar het Zwaantje. De familie Broekman vertoefde daarna enkele maanden op de Hertenkamp aan de Lindenhoutseweg, totdat de noodwoning aan de Zwanenstraat gereed was. In 1950 was het nieuwe achterhuis herbouwd, voor die tijd zeer modern, met stalling voor een lange rij melkkoeien aan de ene kant en stallen voor paarden en jongvee aan de andere kant. Verder een spoelruimte en een deel voor opslag van b.v. bieten en aardappelen. Het nieuwe woonhuis was in 1955 gereed. De gehele herbouw heeft 43.000 gulden gekost. Nadat de familie zijn intrek had genomen in het nieuwe woonhuis, werd de noodwoning als kippenhok in gebruik genomen. Op het erf van de boerderij bevonden zich verder een varkensstal en schuren voor opslag van graan en landbouwmachines.

MIDDELEN VAN BESTAAN:

Het gemengde boerenbedrijf van Hent Broekman was slecht verkaveld, zoals zo veel boerderijen in die tijd. In totaal besloeg het bedrijf ongeveer 20 ha (eigendom) verdeeld over tenminste 10 kavels, die deels ver uit elkaar lagen, tot in de Ooij toe. De belangrijkste middelen van bestaan waren de melkveehouderij met zo’n 20 melkkoeien en flink wat jongvee. Verder fokvarkens, mestvarkens en kippen. De akkerbouw bestond uit het telen van voeder- en suikerbieten, aardappelen en granen. Opmerkelijk was, dat Hent Broekman een appelboomgaard had, ongeveer 1 ha groot met diverse soorten appels erin. De aardappelen werden grotendeels verkocht aan particulieren in de stad, een goede bron van inkomsten, omdat de boer net iets meer kreeg voor zijn piepers, dan zijn collega’s, die verder van de stad woonden.

DE VERKOOP VAN DE BOERDERIJ

Rond 1970 begonnen de onderhandelingen tussen de vertegenwoordigers van de gemeente Nijmegen en de boeren over  de verkoop  van gebouwen en landerijen t.b.v. stadsuitbreiding. Zo ook voor Hent Broekman. Voor Hent was het geen sinecure, vele slapeloze nachten heeft hij gehad en hij kon maar geen beslissing nemen. Uiteindelijk hebben zijn kinderen hem over de streep getrokken: “toe nou vader, teken nu maar”. Hent was 53 jaar op dat moment en stond voor het dilemma opnieuw een boerderij te beginnen of niet (meer). Uiteindelijk is de familie op 9 november 1975 naar Alverna verhuisd, alwaar ze een bungalow met wat grond van een familielid hadden gekocht.

 

VERENIGINGSGEBOUW/WIJKGEBOUW

Toen de familie Broekman vertrokken was werd het gebouw in gebruik genomen door het toenmalige verenigingsleven, zoals de Katholieke Vrouwenorganisatie, de Katholieke Plattelandsjongeren en de Mazeppa’s. Later (en tot nu toe) fungeerde het als wijkgebouw voor de wijk Lindenholt en omstreeks het jaar 2000 werd de naam veranderd in de Kampenaar.

WETENSWAARDIGHEDEN:

Hent Broekman verkocht begin jaren ’50 een stuk grond tegenover zijn huis aan de parochie St. Antonius Abt aan de Dennenstraat. Op dat stuk grond zou de Agneskapel gebouwd worden. Maar de bewoners van Nieuwstadsweg, Broekstraat en Smalle Steeg vonden dat de kapel ergens aan de Nieuwstadsweg moest komen. Toen de bouwmaterialen klaar lagen op de plek tegenover Broekmans huis, heeft een groep mensen die materialen in een donkere nacht versleept naar de Nieuwstad. Uiteindelijk is de Agneskapel toch gebouwd op de plaats waar nu de Agneskerk staat.

Elke zondag kwam een van de paters van de Dennenstraat twee missen lezen in de Agneskapel, om half acht en om half tien. Tussen deze twee missen door ging de pater ontbijten bij de familie Broekman en werd door de vrouw des huizes verwend met een heerlijke uitsmijter. Het was in huize Broekman sowieso een zoete inval, want na de mis van half tien streken er de gebroeders Broekman neer (Thé, Albert, Kees en Hent zelf) om onder het genot van een borrel de zakelijke en familiaire dingen door te nemen. Vaak ook zat het huis vol met de vrienden en vriendinnen van de kinderen.

De familie Broekman heeft erg veel tegenspoed gekend. Na de reeds genoemde brand van 1949, brandde in 1962 ook nog eens een groot gedeelte van het achterhuis af. Diverse tragedies troffen de familie diep, zoals de twee slechtziend geboren kinderen, de hersenbloeding van de vrouw des huizes, waardoor zij linkszijdig verlamd raakte en verder meerdere bedrijfs- en verkeersongevallen  van de boer zelf.

Tekst: Kees Broekman              Geïnterviewden: Cor en Johan Broekman

 

Translate »